در این مقاله، واکنش برندهای بزرگ و کوچک به بحران‌های اقتصادی در زمان جنگ را بررسی می‌کنیم. از جنگ جهانی تا جنگ روسیه و اوکراین، استراتژی‌های برندها برای بقا را تحلیل می‌کنیم.
جنگ‌ها اغلب با بحران‌های اقتصادی گسترده همراه‌اند. در این شرایط، برندهای بزرگ و کوچک به شیوه‌های متفاوتی واکنش نشان می‌دهند. در این مقاله به بررسی استراتژی‌های این دو دسته برند در مواجهه با بحران‌های اقتصادی ناشی از جنگ می‌پردازیم. نمونه‌های تاریخی مانند جنگ جهانی دوم و موارد معاصر مانند جنگ روسیه و اوکراین نیز مورد تحلیل قرار گرفته‌اند.
برندهای بزرگ در زمان جنگ
استراتژی‌های تاریخی
برندهای بزرگ، به‌ویژه در صنایع دفاعی و زیرساختی، در زمان جنگ نقش کلیدی ایفا کرده‌اند. در جنگ جهانی دوم، شرکت‌هایی مانند Boeing، Ford و General Electric خطوط تولید خود را برای تأمین تجهیزات نظامی بازطراحی کردند. همچنین:
-
افزایش تولید: تأمین هواپیما، تانک، تسلیحات و تجهیزات نظامی.
-
همکاری با دولت: مشارکت در پروژه‌هایی چون War Production Board.
-
قراردادهای سودآور: شرکت‌هایی مانند Halliburton در جنگ عراق قراردادهای کلان بدون مناقصه دریافت کردند که با حواشی سیاسی نیز همراه بود.
برندهای بزرگ در جنگ روسیه–اوکراین
در جنگ روسیه–اوکراین، شرکت‌های چندملیتی با چالش‌هایی چون فشار افکار عمومی، تحریم‌ها و مسائل اخلاقی مواجه شدند.
طبق آمار KSE (تا سپتامبر ۲۰۲۳):
-
فقط ۸٪ از شرکت‌ها به‌طور کامل روسیه را ترک کردند.
-
۴۱٪ همچنان در بازار روسیه باقی ماندند.
-
شرکت‌هایی مانند Nestlé، Unilever و PepsiCo فعالیت‌های خود را حفظ کردند.
مفهوم «بلوواشینگ» (Bluewashing) در این دوره پررنگ شد؛ به‌معنای استفاده از زبان خنثی برای اجتناب از محکوم کردن مستقیم روسیه.
در عین حال، برندهایی که از روسیه خارج شدند با کاهش ۵۰٪ درآمد مواجه شدند، در حالی که برندهای باقی‌مانده، مانند PepsiCo، در همان سال رشد سود ۳۳۳٪ را تجربه کردند.
برندهای کوچک در زمان جنگ
نمونه‌های تاریخی
برندهای کوچک به دلیل منابع محدود و نیروی انسانی کمتر، در زمان جنگ آسیب‌پذیرترند. اما با این حال، برخی استراتژی‌های تطبیقی اتخاذ کردند:
-
استخدام نیروی موقت برای جبران کمبود ناشی از اعزام نیرو به جبهه.
-
تغییر تولید به سمت کالاهای مورد نیاز جنگ، مانند پوشاک نظامی.
-
تطبیق سریع با تغییرات تقاضا و شرایط بازار.
برندهای کوچک در اوکراین
در شرایط جنگی اخیر، کسب‌وکارهای کوچک اوکراینی توانسته‌اند با چابکی و نوآوری، به حیات خود ادامه دهند. براساس گزارش Visit Ukraine:
-
۳۷٪ از کسب‌وکارها تعداد کارکنان را کاهش دادند.
-
۴۴٪ محصولات و خدمات خود را تطبیق دادند.
-
۶۰٪ تنها برای یک ماه آینده برنامه‌ریزی می‌کنند.
-
اولویت‌ها شامل گسترش پایگاه مشتریان (۶۳٪)، ورود به بازارهای جدید (۲۱٪)، و تأمین مالی (۲۲٪) بوده است.
جالب اینکه ۷۶٪ از کسب‌وکارهای کوچک قصد گسترش در حوزه جغرافیایی یا محصولی را دارند.
استراتژی‌های عمومی مدیریت کسب‌وکار در زمان جنگ
چه برند کوچک باشید و چه بزرگ، در شرایط جنگی باید استراتژی‌هایی برای حفظ بقا و تداوم داشته باشید. توصیه‌ها شامل:
۱. مدیریت نقدینگی
-
وصول مطالبات با درک شرایط مشتریان.
-
مدیریت پرداخت‌ها به تأمین‌کنندگان.
-
حفظ رابطه با بانک‌ها و سرمایه‌گذاران.
۲. مدیریت منابع انسانی
-
آمادگی برای سناریوهایی مانند کاهش فروش یا غیبت کارکنان.
-
رعایت مقررات در مورد مرخصی یا تعدیل نیرو.
۳. برنامه‌ریزی استراتژیک
-
برگزاری جلسات ایده‌پردازی.
-
اولویت‌بندی فرصت‌های رشد.
-
سرمایه‌گذاری هدفمند بر اساس داده و تحلیل ها.
نتیجه‌گیری
بحران اقتصادی در زمان جنگ پدیده‌ای اجتناب‌ناپذیر است، اما برندها با استراتژی‌های صحیح می‌توانند به بقای خود ادامه دهند. برندهای بزرگ با منابع قوی‌تر، امکان تعامل با دولت و حفظ حضور جهانی را دارند. در حالی که برندهای کوچک با انعطاف‌پذیری، سرعت عمل، و درک بهتر بازار محلی می‌توانند حتی در دل بحران رشد کنند.
منابع
-
EBSCO Research Starters – Historical Impact of War on Business
-
Society and Economy – Navigating Wartime Communications (2023)
-
Visit Ukraine – How Ukrainian Business Survives the War (2023)
-
Business Excellence – How to Run a Business During Wartime (2023)
- پلتفرم مستر کوچ